13 آبان، روز ملی مبارزه با استکبار جهانی، یادآور سه حادثه و حماسه بزرگ در ایران است که همگی به نوعی با سلطه جویی مستبدان و روش برخورد ملت ایران با آنها مرتبط است. در سیزدهم آبان سال 1343، شاه، امام خمینی(ره) را به ترکیه تبعید کرد. در سیزدهم آبان سال 1357، نیز حدود 60 نفر از دانش آموزان تهرانی، در تظاهرات علیه رژیم پهلوی، در مقابل دانشگاه تهران به خاک وخون کشیده شدند. در سیزده آبان سال 1358، ملت غیور ایران، به توطئه­های مستکبران به ویژه امریکا پاسخی شایسته داد و با تسخیر لانه جاسوسی امریکا در تهران، به اهمیت سیزده آبان افزود و به تعبیر حضرت امام، انقلاب دوم را رقم زد. وقوع این سه رخداد بزرگ، نمایندگان مجلس را به نام گذاری این روز با عنوان «روز ملی مبارزه با استکبار» رهنمون شد. هرچند هریک از این سه رخداد، آثار عمیق و گوناگونی در صحنه سیاسی کشور در پی داشت که اهداف مشترکی را دنبال می­کردند. برخی از این اهداف عبارتند از:

1. حفظ استقلال کشور، هدف اصلی و اساسی است که در هر سه رویداد به چشم می­خورد.

2. این سه رخداد، مصداق­های برجسته­ای از جنگ همیشگی میان حق و باطل بودند.

3. مردم، در یک سوی این جبهه و استکبار، دیگر سوی آن، در هر سه رخداد حضور دارند.

دستاوردهای تسخیر لانه جاسوسی

تسخیر لانه جاسوسی امریکا بر سیاست خارجی ایران امریکا، وضعیت بین المللی واشنگتن و بر صحنه داخلی ایران، آثار مهمی بر جای گذاشت. برای مثال، روابط ایران و امریکا را به تعطیلی کشاند، وضعیت بین المللی ایالات متحده را با بحران 444 روزه روبه­رو کرد و انتشار اسناد جاسوسی به دست آمده از لانه جاسوسی، چهره جهانی امریکا را مخدوش کرد. همچنین، صحنه داخلی ایران به سود نیروهای ارزشی و مواضع امام(ره) تغییر کرد و چهره­ای جدید به خود گرفت.

استکبارستیزی

مطهره پیوسته

سیزدهم آبان، سالگرد سه رویداد مهم در تاریخ ایران است. تبعید امام خمینی به ترکیه در 13 آبان سال 1343، کشتار دانش­آموزان در 13 آبان سال 1357 در دانشگاه تهران و تسخیر سفارت امریکا در 13 آبان سال 1358، سه رویداد متفاوت بود، ولی هریک در شکل دادن به حرکت انقلاب اسلامی نقش ویژه ایفا کردند. بااین حال، هر سه رخداد، مبارزه با استکبار و عوامل آن بود. ازاین رو، این روز، «روز ملی مبارزه با استکبار» نام گرفت.

کشتار دانش­آموزان

در سیزدهم آبان سال 1357 و در روزهای اوج گیری انقلاب اسلامی، ده­ها نفر از دانش­آموزان که برای برپایی تظاهرات، در محوطه دانشگاه تهران تجمع کرده بودند، هدف تیراندازی مأموران حکومت قرار گرفتند و به شهادت رسیدند. به دلیل بسته بودن درهای دانشگاه هیچ یک از دانش­آموزان نتوانستند از برابر آتش گلوله­های مأموران بگریزند و این امر آمار کشته شدگان را افزایش داد. این جنایت به دستور دولت «آشتی ملی» شریف امامی صورت گرفت.

حادثه 13 آبان سال 1357، پس از حادثه 17 شهریور آن سال، دومین کشتار عمده دولت شریف امامی بود، درحالی که عمر سیاسی این دولت از هفتاد روز تجاوز نمی­کرد. ابعاد حادثه دانشگاه چنان گسترده بود که وقتی در اخبار شبانگاهی، گزارش تیراندازی مستقیم سربازان به روی دانش­آموزان در دانشگاه، از شبکه سراسری تلویزیون پخش شد، وزیر علوم به سرعت استعفا و فردای آن روز، کابینه شریف امامی نیز سقوط کرد. از آن پس، روز 13 آبان «روز دانش­آموز» نامیده شد.

تسخیر لانه جاسوسی

سیزدهم آبان سال 1358، ساختمان سفارت امریکا در تهران به دست گروهی از دانشجویان معترض تصرف شد. از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا زمان تسخیر سفارت امریکا در تهران، دیپلمات­های امریکایی مستقر در سفارتخانه، از هیچ کوششی برای مقابله با نظام نوبنیاد جمهوری اسلامی ایران فروگذار نمی­کردند. تماس با سرکردگان گروه­های ضد انقلاب، ارتباط حمایتی با شبکه­های کودتا و براندازی در داخل کشور و تأمین مالی گروهک­های تروریستی که در غرب و جنوب ایران به انفجار لوله­های نفتی یا ایجاد ناامنی و بی­ثباتی در مناطق کردنشین مشغول بودند، از عملکردهای مأموران سیاسی فعال در ساختمان سفارت امریکا بود. این حقایق در اسناد لانه جاسوسی نیز آمده است. برخی مسئولان بلندپایه دولت کارتر، پس از شکست وی در انتخابات سال 1359 در خاطرات خود، به نقش نامطلوب و مخرب دستگاه حکومتی امریکا علیه ایران که از طریق سفارتخانه آن کشور در تهران هدایت می­شد، اقرار کردند. سفارت امریکا در تهران، طی زمستان 1357 تا پاییز 1358 به مرکز فرماندهی عملیات جاسوسی و خراب­کاری علیه نظام جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده بود، نظامی که عمر سیاسی آن به یک سال نمی­رسید. بااین حال سفارت امریکا زمانی به دست دانشجویان تسخیر شد که امریکا، خواست مشروع ملت ایران برای بازگرداندن شاه و اموال و دارایی­های بلوکه شده ایران را نادیده گرفت و حتی امکاناتی گسترده در اختیار فراریان حکومت شاه گذاشت تا تشکیلات خود را علیه انقلاب سازما ن دهی و فعال کنند.

نمونه­های آشکار دشمنی استکبار با جمهوری اسلامی

مطهره پیوسته

از ویژگی­های استکبار جهانی، خوی برتری­جویی و قدرت طلبی آن است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت مستکبر امریکا، انواع توطئه­ها را برای شکست انقلاب اسلامی به کار گرفت. مصادره اموال، محاصره اقتصادی، کودتا، تحمیل جنگ، تصویب بودجه برای براندازی جمهوری اسلامی، تلاش برای به انزوا کشاندن دولت ایران در عرصه جهانی و محصور کردن پیام رهایی بخش انقلاب اسلامی، تنها بخشی از توطئه­های امریکایی­هاست. این دولت زورگو و سلطه جو، از همان اوایل پیروزی انقلاب، درصدد توطئه و تخریب نظام برآمد و سفارتخانه خود را به مرکز فعالیت­های جاسوسی تبدیل کرد. با این کار، برگ سیاه دیگری بر دفتر دخالت­ها و جنایت­های خود افزود.

دانشجویان پیرو خط امام که روح استقلال طلبی و ظلم ستیزی در جان و روحشان دمیده بود، در برابر این دخالت و جنایت لب به اعتراض گشودند و بساط لانه فساد و جنایت را برچیدند و با این کار نام و یاد خویش را در تاریخ ایران جاودانه ساختند.

امریکا دشمن شماره یک ملت ایران

عملکرد و سیاست خصمانه امریکا در طول نهضت، حقیقتی ناخوشایند بود که گذشتن از کنار آن به سادگی ممکن نبود. دولت امریکا در طول مبارزه انقلابی مردم ایران، به روش­های گوناگون رودرروی انقلاب قرار گرفت و از حمایت اطلاعاتی، تبلیغاتی، سیاسی شاه گرفته تا مشارکت مستقیم در حفظ آمادگی ارتش برای کودتا و حتی قرار گرفتن در آستانه دخالت نظامی برای جلوگیری از پیروزی انقلاب فروگذار نکرد. بنابراین، خط مشی امام در رویاروی با امریکا، به­ شدت تهاجمی، آشکار و قاطع بود و ایشان هیچ گونه مصلحت اندیشی و مجامله دراین زمینه را به صلاح نمی­دانست. امریکا که در طول یک دوره طولانی 25 ساله از حمایت­های دوستانه تا وابستگی فرودستانه دولت ایران بهره برده بود، در دو سال پایانی انقلاب (55 تا57) سناریوهای خود را شکست خورده­ دید. سرانجام امریکا با سردرگمی و درماندگی که به فرار شاه از ایران انجامید، دوستی خود با ایران را رو به زوال و نابودی دید و در چنبره بی­تصمیمی و حصار بی­خبری، در سیزدهم آبان 1358 از سیاست ایران رخت بر بست و به امید دستیابی دوباره به ایران، در انتظار نشست.

تسخیر لانه جاسوسی امریکا، نماد مبارزه با استکبار جهانی

در آغاز انقلاب و در زمان حکومت دولت موقت، در سراسر کشور، حرکت­هایی صورت می­گرفت تا جو سیاسی جامعه را ملتهب و پیچیده کند. بعدها آشکار شد مرکز تمامی این فتنه­ها و فعالیت­های ضد انقلابی، سفارت امریکا در تهران است. درحالی که موضع منافقانه امریکا درباره انقلاب اسلامی، مانع از آشکار شدن چهره حقیقی امریکا در میان مردم شده بود. ازاین رو، امام خمینی، با قاطعیت، علیه ابرقدرت­ها، به ویژه امریکا سخنرانی کرد و پس از ورود شاه به امریکا به تمامی دانش­آموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی فرمان مقابله داد. در چنین شرایطی، با هدف وادار کردن امریکا به بازگرداندن شاه و اموال ملت ایران، دانشجویان تصمیم گرفتند سفارت امریکا را اشغال کنند. دانشجویان دانشگاه های تهران، پلی تکنیک، صنعتی شریف، شهید بهشتی و دیگر دانشگاه­ها گرد هم آمدند و پس از یک راهپیمایی تا سفارت امریکا، از دیوارهای سفارت بالا رفتند و با وجود مقاومت نگهبانان و امریکایی­ها، سفارت را به تصرف کامل درآوردند. در هنگام تسخیر سفارت، امریکایی­ها به سرعت بسیاری از اسناد دخالت­ها و تجاوزها و غارت های خود را نابود کردند، ولی پس از تسخیر سفارت، به سرعت از نابودی باقی مانده اسناد جلوگیری شد. بعدها اسنادی که از لانه جاسوسی به دست آمده بود، چاپ شد و در اختیار همگان قرار گرفت.

پس از انتشار خبر تسخیر سفارت امریکا، مردم بسیاری با خشم و انزجار، مقابل لانه جاسوسی تجمع و از حرکت دانشجویان حمایت کردند. امام خمینی(ره) نیز در پیامی، این حرکت را انقلاب دوم و بزرگ­تر از انقلاب اول نامید. این حرکت دانشجویان معترض، خشم امریکایی­ها را برانگیخت و آنها که وجود ملتی استقلال طلب و آزادی­خواه را تاب نمی­آوردند به فعالیت بر ضد جمهوری اسلامی ایران پرداختند. از جمله فعالیت­های آنان، فشار آوردن به مجامع بین المللی مانند سازمان ملل، سازمان کنفرانس اسلامی و شورای امنیت، ایجاد جو منفی تبلیغاتی علیه دانشجویان مسلمان و برخی فعالیت­های دیگر بود که پس از بی نتیجه ماندن آنها، به توطئه­های جدی­تری روی آوردند. قطع کامل روابط سیاسی در 20 مهر 1359، حمله نظامی به ایران و تجاوز به خاک کشورمان که به شکست مفتضحانه آنها در صحرای طبس انجامید و نیز محاصره اقتصادی و بلوکه کردن دارایی­ها و اموال ایران از دیگر توطئه­های دشمنان علیه ایران بود که هیچ یک در عزم ملت ایران برای مقابله با ستم و بی­عدالتی جهانی و عامل اصلی ستم در جهان؛ یعنی استکبار جهانی و امریکا، خللی وارد نکرد.

13 آبان در تاریخ انقلاب اسلامی ایران، روز تقابل حق و باطل است. یک­سال بعد از شهادت دانش­آموزان در دانشگاه و درست در 13 آبان سال 58، ایران اسلامی جلوه دیگری از این رویارویی میان جبهه حق علیه باطل را شاهد بود. در این روز، دانشجویان به حیات سیاسی مملو از خباثت امریکا و عملکرد سازمان جهنمی سیا در ایران، پایان دادند و مزدورانی را که پس از پیروزی انقلاب، به فتنه انگیزی و کارشکنی علیه نهضت اسلامی ایران مشغول بودند، گروگان گرفتند. به این ترتیب، لانه پر از فساد و جاسوسی امریکا که به اشتباه سفارت لقب گرفته بود، تعطیل شد. اشغال لانه جاسوسی امریکا در تهران و گروگان گیری جاسوسان دیپلمات­نمای کاخ سفید، فقط یک حادثه سیاسی نبود که به تعطیل شدن سفارتخانه یک کشور در کشوری دیگر بینجامد، بلکه آغاز تحولی اساسی در خاورمیانه و در سطح جهان بود که با هدف آشکار ساختن ماهیت پنهان شده زمامداران واشنگتن و گردانندگان سیاست خارجی امریکا به وقوع پیوست.

دانشجویان آگاه و رشید ایران، در مبارزه با استکبار، همواره نقشی مهم و فراموش­ناشدنی ایفا کرده­اند. آنها در 13 آبان 1358، لانه جاسوسی امریکا را در تهران تسخیر کردند و با این کار خویش، به مردم مسلمان ایران شوری دوباره بخشیدند. این رادمردان، از آیینه احساس و شعور مردم انقلابی، غبار برگرفتند و هویت مسلمانی، خوداتکایی و مبارزه با استکبار را به همگان آموختند. این پاک­دلان بودند که در آن روز تاریخی، با شعارهای توفنده و مشت­های گره کرده، توطئه شیطان بزرگ بر ضد انقلاب را فاش کردند و لرزه بر اندام زمامداران کاخ سفید انداختند.

پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و روی کار آمدن یک نظام انقلابی مخالف با امریکا، سبب شد ایالات متحده، یکی از مهره­های اصلی منطقه را که حافظ منافع و عامل تثبیت وضع موجود بود، از دست بدهد. ازاین رو، امریکا پس از ناکامی توطئه­هایش در خنثی سازی پیروزی انقلاب، برای از بین بردن یا انحراف آن می کوشید و سفارت امریکا در تهران، مسئولیت این توطئه را به عهده داشت. دانشجویان آگاه پیرو خط امام، با آگاهی از این توطئه خطرناک و شوم دشمنان انقلاب، به تسخیر این لانه خطرناک همت گماشتند، توطئه­های دشمنان خدا و مردم مسلمان را نقش بر آب کردند و رسوایی جبران ناپذیری برای امریکا رقم زدند.

انقلاب دوم

انقلاب، مطالبات متراکم و به تعویق افتاده­ای است برای تغییر در یک وضعیت به شدت نامطلوب. ازاین رو، به هنگام شکل گرفتن، چون انرژی رهاشده­ای عمل می­کند که در پی یافتن راه خروج از رکود و بن­بستی است که سالیان دراز یک جامعه بدان دچار بوده است. حرکت انقلابی تصرف لانه جاسوسی امریکا در آبان 1358، نقطه عطفی در مسیر رشد انقلاب اسلامی بود. برهمین اساس، رهبر فقید انقلاب، حضرت امام خمینی(ره) این اقدام را انقلاب دوم نامید. این حرکت قابل تحسین و فراموش­ناشدنی، از یک سو به امریکای جهان­خوار ضربه زد و ماهیت آن را برای مردم ایران و همه مستضعفان جهان روشن کرد و از دیگر سو، به پایگاه­های توطئه استکبار جهانی در درون کشور نیز ضربه­های جبران ناپذیری وارد ساخت.

سخن بزرگان

امام خمینی(ره)

«دانشجویان مسلمان و مبارزی که لانه جاسوسی را اشغال کرده­اند، با عمل انقلابی خودشان ضربه­ای بزرگ بر پیکر امریکای جهان­خوار وارد نمودند و ملت را سرافراز کردند».

«... آن روزی که این جوان­های بیدار عزیز ما این لانه جاسوسی را گرفتند، این شیاطین به دست وپا افتادند»

«اگر این لانه جاسوسی اینجا بود، شاید ایران را به تباهی می­کشید»

«... جوان­هایی که می­خواستند از زیر یوغ امریکا و قدرتمند دنیا بیرون بروند و خودشان برای خودشان کشورشان را اداره کنند، مورد اهانت واقع شدند و تقصیرشان این بود که لانه جاسوسی را گرفتند».

«... ما باید دشمن سرسخت کسانی باشیم که پرونده­های همکاری آنان با امریکا از لانه جاسوسی بیرون آمد».

مقام معظم رهبری:

«در این حوادث سه گانه، از تبعید حضرت امام در سال 1343 که به دنبال اعتراض ایشان به مصونیت مستشاران امریکایی انجام شد تا کشتار دانش­آموزان در سال 1357 و تا تسخیر لانه جاسوسی در سال 1358، صف­آرایی میان انقلاب اسلامی از یک سو، و امریکا و رژیم دست نشانده­اش در ایران از سوی دیگر بود و این مبارزه که در میانه این سه حادثه و پیش از آن و پس از آن ادامه داشته، ترسیم کننده طبیعت اسلام و انقلاب اسلامی و هدف­ها و مسیر آن و نیز نمایشگر چهره و هویت استکبار جهانی و مظهر آن امریکا و روش­ها و نیز میزان اقتدار و آسیب پذیری آن است و مهم­تر از همه خط روشنی از روند مبارزه حق و باطل را ترسیم می­کند و چگونگی رشد و سمت حرکت آن را معلوم می­دارد. مطالعه در این روند امیدبخش نشان می­دهد هرگاه جبهه حق، استقامت و فداکاری کند، جبهه باطل هرکه و هرچه و با هر حجم، در برابر آن تاب نخواهد آورد و مجبور به عقب نشینی خواهد شد»

یاد همه شهیدان دانش­آموز، گرامی و خاطره سیزدهم آبان در یادها جاودانه باد.